اصول تولید جداول بتنی

یکی از پرکاربردترین قطعات بتنی که به صورت پیش ساخته تولید می‌شود، جداول بتنی است. این جدول‌ها در جداسازی فضاهای شهری و زیباسازی شهر نقش مهمی ایفا می‌کنند. جدول‌های پیش ساخته بتنی باید به گونه‌ای تولید شوند که استحکام و مقاومت لازم در برابر عوامل جوی و فرسودگی را داشته باشند. چون خرابی این جدول‌ها علاوه بر اینکه در ظاهر شهر تاثیر منفی دارد، از لحاظ عملکردی نیز تفکیک فضاها را دچار مشکل می‌کند. از این رو تولیدکنندگان، رعایت اصول تولید جداول بتنی را در اولویت قرار می‌دهند. روش‌های متفاوتی برای تولید جدول‌های بتنی وجود دارد که در ادامه بررسی خواهیم کرد. 

جدول های بتنی چیست

امروزه جداول بتنی نقش بسیار مهمی در زیبا سازی فضاهای شهری دارد . از این جدول های بتنی برای زیبا سازی فضای شهری ، هدایت آبهای سطحی و محدود کردن فضاها استفاده می شود .
خرابی و فرسودگی این جدول ها نتیجه معکوس در ظاهر شهر خواهد داشت و همچنین تعمیر و مرمت آنها نیز هزینه های زیادی را در پی خواهد داشت ، از این رو باید در ساخت و تولید این محصول اصول فنی رعایت شود تا از هزینه های اضافی مرمت و تعمیرات جلوگیری شود . استفاده از این قطعات بتنی از پرکاربرد ترین محصولات است .
عوامل موثر برای داشتن محصولی با کیفیت بالا و مقاوم در تولید این نوع محصول شامل ، سنگ دانه ها ، سیمان، نسبت آب به سیمان ، روش ساخت ، رعایت اصول فنی حین ساخت ، عمل آوری و شرایط محیطی باید به صورت جدی مورد بررسی و تحقیق قرار گیرند .

موارد استفاده از جداول بتنی 

1 – ایجاد جوی آب
2 – جداسازی فضای سبز از مسیر پیاده
3 – جدا سازی مسیرهای تردد
4 – جداسازی مسیر ماشین رو از پیاده رو

انواع روش های تولید جداول بتنی 

جدول های بتنی معمولا به دو روش تولید می شوند :

1 – روش معمولی
2 – روش پرسی ( روش پرسی خشک و روش پرسی تر )

تولید جداول پرسی به دلیل عدم نیاز به تعداد زیاد قالب و همچنین سرعت بالای تولید از استقبال زیادی برخوردار است . از عوامل موثر در تولید جداول بتنی با کیفیت بالا دمای اولیه بتن به هنگام ریختن است . سنگ دانه ها نیز با توجه به اینکه 60 تا 80 درصد وزن بتن را شامل می شوند نیز نقش به سزایی در کیفیت جداول بتن را داراست .
استفاده از سنگ دانه های گرانیتی نیز می توانند اثرات مثبتی در کیفیت جداول بتنی داشته باشند . همچنین در جداول بتنی می توان از سنگ دانه های بازیافتی از تخریب سازه ها نیز استفاده نمود . برای مقرون به صرفه بودن این محصولات می توان از پودر شیشه به جای استفاده از سیمان در تولید این قطعات استفاده و جایگزین آن نمود . استفاده از سیمان به عنوان ماده اصلی در تولید این جداول ، تاثیر به سزایی در مقاومت فشاری جداول را دارد . جهت بهبود کیفیت این جداول نیز می توان از افزودنی ها نیز استفاده نمود تا جدول تولید شده از مقاومت و کیفیت مطلوب برخوردار باشد . محافظت از جداول تولید شده در ساعات اولیه تولید بسیار مهم است زیرا یکی از معایب تولید این نوع جدول ضعیف بودن آن در ساعات اولیه می باشد .

تولید جدول بتنی با روش معمولی

در این روش از تولید انواع جداول بتنی، مخلوط بتن در قالب‌های مخصوص ریخته شده و بعد از گذشت زمان مشخصی که فرآیند شکل‌گیری بتن کامل شد قالب‌ها را باز می‌کنند. این قطعات پس از عمل آوری و قطعه بندی قابل نصب هستند. براساس اصول تولید جداول بتنی به روش معمولی، به منظور افزایش دوام قطعه، نسبت آب به سیمان کمتر در نظر گرفته شده و مواد روان کننده به آن اضافه می‌شود. استفاده از مواد حباب‌ساز در بتن، دوام جداول را در برابر دوره‌های یخبندان و آب شدگی افزایش می‌دهد. 

تولید جدول بتنی با روش پرسی

جدول‌های بتنی در این روش با استفاده از دستگاه پرس تولید می‌شوند و به دلیل برخورداری از تراکم بالا، نسبت به جداول تولید شده با روش معمولی مقاومت و دوام بیشتری دارند. طبق اصول تولید جداول بتنی به روش پرسی، بتن پس از مخلوط شدن در میکسر داخل قالب‌ها ریخته شده و توسط دستگاه پرس تحت فشار قرار می‌گیرد. این کار باعث می‌شود آب اضافی از بتن خارج شده و کاملا متراکم شود. درنهایت قالب‌ها را باز کرده و جدول‌ها را در محل مناسبی قرار می‌دهند تا به طور کامل خشک شوند. تولید جداول بتنی با روش پرسی به دو صورت خشک و خیس انجام می‌شود.

روش تولید جداول بتنی پرس خشک

در روش پرسی خشک، بتن با طرح اختلاط کم آب و اسلامپ صفر وارد میکسر شده و بدون اضافه کردن هیچ ماده دیگری داخل قالب ریخته می‌شود. اصول تولید جداول بتنی به روش پرسی خشک به این صورت است که دستگاه ویبره هنگام ریخته شدن بتن داخل قالب، خلل و فرج آن را از بین برده و بتن با فشار دستگاه پرس متراکم می‌شود. سپس جداول را از قالب خارج کرده و بعد از عمل آوری، به صورت مکانیزه بسته‌بندی و دپو می‌شوند.در روش پرسی خشک می‌توان از دو نوع بتن برای جداول استفاده کرد که امکان تولید جداول بتنی با رویه‌های رنگی را فراهم می‌کند. این روش تولید به تعداد قالب زیادی نیاز ندارد. به همین دلیل فرآیند تولید با سرعت بیشتری انجام می‌شود.

عوامل موثر برای تولید جداول بتنی پرسی خشک 

1 – یکی از عواملی که در مقاومت بتن تاثیر دارد دمای بتن است ، که این امر بستگی به دما و شرایط محیط بتن ریزی دارد ، دمای بتن در زمان ریختن کاملا بر خواص مکانیکی بتن تاثیر می گذارد به صورتی که کاهش دمای بتن باعث ضعف در مقاومت نهایی بتن خواهد داشت .
2 – از دیگر عوامل تاثیر گذار در مقاومت جداول بتنی جذب آب در بتن می باشد .
3 – از دیگر مواردی که در تولید جداول مورد توجه قرار نمی گیرد حداکثر اندازه سنگ دانه است ، اندازه بین سنگ دانه ها ارتباط مستقیم با مقاومت فشاری بتنی را داراست .
هر چه اندازه های سنگ دانه ها در تولید جداول بتنی بزرگ باشد فضاهای ایجاد شده توخالی در بتن بیشتر خواهد شد و این امر باعث ضعیف شدن بتن و ضعف در مقاومت بتن خواهد داشت و برعکس اگر اندازه های سنگ دانه بیش از اندازه ریز باشد باعث نرمی بتن و مخلوط مناسب و یکنواخت بین سنگ دانه و خمیر سیمان به وجود می آید و این امر باعث بهبود در خواص مکانیکی بتن خواهد داشت .
4 –  مورد بعدی که باید در نظر داشت نسبت آب به سیمان است.

روش تولید جداول بتنی پرس خیس

در این روش مخلوط بتن همراه با آب تولید شده و در حجم مورد نظر داخل قالب میز پرس ریخته می‌شود. در قسمت بالا و پایین قالب‌ها فیلتر خاصی تعبیه شده و زمانی که پرس هیدرولیک به بتن فشار وارد می‌کند آب مازاد بتن از آن قسمت‌ها به طور کامل خارج می‌شود. براساس اصول تولید جداول بتنی به روش پرسی خیس، جدول‌ها تراکم بسیار بالایی داشته و نفوذپذیری آن‌ها کم می‌شود. بعد از مکش آب اضافی بتن، جداول از قالب‌ها خارج شده و پس از عمل آوری بسته‌بندی می‌شوند. این جداول در ابعاد و رنگ‌های متنوع قابل تولید هستند. 

طرح اختلاط جداول بتنی پرسی خشک به روش آبا

یکی از روش‌های اختلاط بتن در تولید جداول بتنی، روش آبا (مخفف آیین نامه بتن ایران) است. استفاده از روش آبا با توجه به نسبت‌های اختلاط بتن، به رعایت و اجرای اصول تولید جداول بتنی کمک می‌کند. در این روش زمانی که حداقل مقاومت فشاری بتن 30 مگاپاسکال، بزرگترین بعد سنگدانه شکسته 5/9 میلیمتر و حباب هوا 7 درصد در نظر گرفته شود، نسبت‌های اختلاط باید به صورت زیر تعیین شود. 

• نسبت آب به سیمان

یکی از اصول تولید جداول بتنی، رعایت نسبت آب به سیمان است. طبق نمودار آیین نامه بتن ایران، درصورت استفاده از سیمان پرتلند با مقاومت فشاری 28 روزه 425 مگاپاسکال، نسبت آب به سیمان 59/0 است و این نسبت برای سیمان پرتلند با مقاومت 525 مگاپاسکال 64/0 در نظر گرفته می‌شود. چنانچه مواد حباب‌ساز به بتن افزوده شود به ازای هر یک درصد حباب، 5 درصد از نسبت آب به سیمان کاسته می‌شود. در طرح اختلاط آبا با در نظر گرفتن 7 درصد حباب، نسبت آب به سیمان برای بتن 425 و 525 به ترتیب 24/0 و 29/0 خواهد بود. 

• سنگدانه

توجه به نوع و حداکثر اندازه سنگدانه‌ها مورد مهم دیگری در اصول تولید جداول بتنی است. سنگدانه‌ها در کیفیت بتن نقش مهمی دارند. چنانچه اندازه سنگدانه‌ها بزرگ باشد فضاهای خالی بیشتری ایجاد شده و بتن مقاومت کمتری خواهد داشت. اما با کاهش اندازه سنگدانه‌ها مخلوط بتن یکنواخت شده و به دنبال بهبود خواص مکانیکی بتن، مقاومت آن نیز افزایش می‌یابد. جداول پرسی خشک باید ظاهر یکنواخت و صافی داشته باشند. از این رو در تولید آن‌ها از مصالح سنگی با دانه ‌بندی ریزتر استفاده می‌شود. دانه‌های سنگی در محدوده بین B و C بافت بسیار ریز دارند و نمای مطلوبی به جداول بتنی می‌دهند. حداکثر اندازه سنگدانه‌ها در جداول پرسی خشک طبق آیین نامه آبا 5/9 میلیمتر است و مدول نرمی آن که از مجموع درصدهای باقی‌مانده روی کل الک‌ها به دست می‌آید معادل 57/4 است.

• تعیین آب آزاد بتن

در اصول تولید جداول بتنی زمانی که سنگدانه‌ها گردگوشه باشند نیاز به آب کم و زمانی که تیزگوشه باشند نیاز به آب در بتن بیشتر است. به دلیل استفاده از سنگدانه با شکستگی بیش از 90 درصد در جداول پرسی خشک، مصالح به آب بیشتری نیاز دارند. اسلامپ بتن در نمودار نباید از 1 سانتیمتر بیشتر شود. با توجه به این اطلاعات و نمودار، آب آزاد بتن برابر با 145 کیلوگرم بر مترمکعب است. 

درصورت نیاز به اصلاح آب آزاد بتن، در ازای هر یک درصد حباب باید 5/3 تا 4 درصد از مقدار آب کم شود. باتوجه به حباب 7 درصدی در این مطالعه، 25 درصد از میزان آب بتن کاهش یافته و مقدار آن برابر 120 کیلوگرم خواهد بود. در این حالت مقدار سیمان باید 415 کیلوگرم باشد. منحنی‌های مورد استفاده برای تعیین آب آزاد بتن براساس عیار 350 کیلوگرم تنظیم شده و طبق آیین نامه بتن ایران، در ازای هر 10 کیلوگرم تغییر ایجاد شده در مقدار سیمان، آب آزاد بتن باید 5/1 تا 2 کیلوگرم در همان شرایط تغییر کند. در این مطالعه، مقدار سیمان 65 کیلوگرم بیشتر است و حدود 12 کیلوگرم به مقدار آب آزاد بتن افزوده شده و درنهایت برابر 132 کیلوگرم خواهد بود. چنانچه از روان کننده‌های معمولی در بتن استفاده شود مقدار آب آزاد بتن بین 5 تا 12 درصد قابل کاهش است. درصورت استفاده از فوق روان کننده‌ها می‌توان آب آزاد بتن را 12 تا 35 درصد کاهش داد.

• تعیین مقدار سیمان

با توجه به اطلاعات به دست آمده در بخش‌های قبلی و مطابق با اصول تولید جداول بتنی براساس آیین نامه آبا، زمانی که نسبت آب به سیمان برابر 29/0 و آب آزاد بتن 132 کیلوگرم باشد مقدار سیمان مورد استفاده در تولید جداول بتنی برابر با 455 کیلوگرم در مترمکعب می‌باشد.

• تعیین مقدار سنگدانه

در آیین نامه بتن ایران برای تعیین مقدار سنگدانه‌ها از رابطه حجم مطلق استفاده می‌شود که براساس آن زمانی که سنگدانه در حالت اشباع بوده و سطح آن خشک باشد، وزن سنگدانه برابر با 1672 کیلوگرم بر مترمکعب است. در طرح اختلاط آبا سهم سنگدانه‌ها به صورت 60 درصد ماسه و 40 درصد شن است که درنهایت وزن ماسه 1003 کیلوگرم و وزن شن 669 کیلوگرم به دست می‌آید.

تولید جداول بتنی پرسی

همانطور که اشاره کردیم جدول‌های بتنی پرسی به دو روش خشک و تر تولید می‌شوند و عمده‌ترین کاربرد آن‌ها برای جداسازی مسیرها در خیابان‌ها و جاده‌ها است. به همین دلیل به جداول خیابانی معروف شده‌اند. قابلیت رنگ پذیری، مقاومت بالا در برابر سرما و گرما، تفکیک و زیباسازی فضاهای شهری از مزایای این جداول است. رعایت اصول تولید جداول بتنی اهمیت بسیار زیادی دارد و کیفیت و مرغوبیت آن را افزایش می‌دهد. گروه تولیدی پایهان بتن با سابقه درخشان در تولید جداول بتنی پرسی با بهره‌مندی از دستگاه‌های روز دنیا این محصولات را با کیفیت بالا و قیمت مناسبی به بازار عرضه می‌کند. 

استانداردهای تولید جداول بتنی

رعایت استانداردها و اصول تولید جداول بتنی باعث می‌شود جدول‌ها کیفیت بهتری داشته باشند. علاوه بر توجه به مواد اولیه، روش‌های ساخت، تست کیفیت و کنترل نهایی، رعایت موارد زیر ضروری است.
-    بهتر است از ماسه‌های شکسته استفاده نشود و ماسه‌های گردگوشه مورد استفاده قرار بگیرند. چون ماسه شکسته باعث افزایش 10 درصدی مصرف سیمان می‌شود و از نظر اقتصادی به صرفه نیست. درحالیکه استفاده از شن شکسته در اختلاط بتن، مصرف سیمان را تا 5 درصد کاهش می‌دهد.
-    مخلوط کردن بتن با میکسر و عمل آوری آن باید 5/1 دقیقه طول بکشد. مگر آن که از تهیه بتن همگن در کمتر از این مدت مطمئن شوید.
-    نگهداری سیمان فله‌ای در انبارهای بنایی مجاز نیست و باید در سیلو سیمان و یا انبار فلزی نگهداری شود. حداکثر مدت زمانی که می‌توان سیمان را انبار کرد 4 ماه است.
-    چنانچه از سیمان پاکتی استفاده شود کف انبار باید از سطح زمین 80 سانتیمتر بالاتر باشد و بهتر است در این انبار پنجره تعبیه نشود.
 

جداول بتنی به صورت کلی به دو روش سنتی و پرسی تولید می شوند .

روش سنتی 
در روش سنتی ، بتن در داخل قالب ریخته می شود و بعد از اینکه بتن شکل قالب را به خود گرفت و به مقاومت مشخص رسید جدول را از قالب جدا کرده و جهت افزایش عمر این گونه جداول به آنها مواد افزودنی اضافه می کنند . این گونه جداول از ظاهر بسیار زیبا و صاف برخوردارند ولی استحکام مناسب را ندارند .

روش پرسی ویبره 
در این روش از دستگاه های پرسی استفاده می شود ، این دستگاه ها به نام دستگاه جدول زن شناخته می شوند . به این صورت که ابتدا مصالح با طرح اختلاط خشک توسط میکسر یا نوار نقاله درون دستگاه جدول زن ریخته می شود و در آنجا دستگاه ، عملیات ویبره را هنگام پر کردن مصالح انجام داده تا تمام خلل و فرج از بین رفته و مصالح متراکم شوند .
بعد دستگاه عملیات پرس را با فشار بسیار زیاد انجام می دهد که مصالح مستحکم تر می شوند و در مرحله آخر جداول از قالب خارج شده و جهت خشک شدن به محل مورد نظر انتقال پیدا می کنند .

شرکت پایهان دارنده نشان استاندارد ملی شماره ۱۲۷۲۸ در زمینه تولید جداول بتنی می‌باشد. در این شرکت جداول بتنی با مدرن ترین تجهیزات، به روش پرسی خشک در انواع، رنگ‌ها و ابعاد مختلف تولید می‌گردد.  در این روش با توجه به ویبره و فشار مناسب وارد بر بتن و در نتیجه تراکم آن و همچنین نسبت پایین آب به سیمان و سپس عمل آوری با بخار،  قطعات بتنی دارای دوام و مقاومت بیشتری می‌باشند. جداول بتنی در شرکت پایهان بتن در انواع لب پخ، ساده و کله قندی و در ابعاد مختلف تولید می‌گردد.

واحد تحقیق و توسعه شرکت پایهان بتن