اهمیت آزمایش بتن
آزمایشگاه بتن
از زمان پیدایش بشر میل به دانستن، کشف و اختراع باعث ایجاد قدم به قدم تمدن در اعصار مختلف گردیده است و با افزایش دانسته ها، اکتشاف و اختراعات بیشتری صورت پذیرفته است که خود منجر به کسب تجربه به خصوص به صورت آزمون و خطا شده و این خصیصه مخصوص انسان است که تا موضوعی را تجربه نکند قادر به پذیرش آن نخواهد بود و آن زمان شاید تکرار باعث کسب تجربه میگردیده است. همان طور که در طول تاریخِ اختراعات بشر، بارها دیده و شنیدهایم که دانشمندان و مخترعان معروف همچون ادیسون، گراهام بل، برادران رایت و ... ابتدا خود اختراعشان را تجربه کردهاند و آزمون آن را شخصا انجام دادهاند؛ شاید اگر ادیسون ابتدا چراغ آزمایشگاه خود را روشن نمیکرد، گراهام بل اولین تماس خود را با عزیزترین فرد زندگیش برقرار نمیساخت و برادران رایت خود سوار بر هواپیما شخصیشان نمیشدند اختراع آنها نیز مورد قبول عوام قرار نمیگرفت.
قدر مسلم تولید بتن آماده و اجزای تشکیل دهنده آن از این قاعده مستثنی نبود و در کنار آزمایشگاههای علوم پزشکی، فیزیکی، شیمیایی و گسترش شهرنشینی، آزمایشگاه بتن نیز پا به عرصه صنعت نهاد و اکنون حضور آزمایشگاه بتن امری بسیار ضروری میباشد و هیچ بنایی بدون عنصر سازنده اصلی آن یعنی بتن دارای تاییدیه آزمایشگاه بتن، قابل بهرهبرداری نخواهد بود.
انسان اندیشمند شاید جهت حفاظت خود از جانوران وحشی در ابتدای غارها سکونت گزید تا از نور خورشید بهرهمند گردد اما وقتی با خطر حیوانات وحشی روبرو شد احساس غریضی ترس، باعث ساخت پناهگاههایی از شاخ و برگ درختان گردید.
و پس از روبرو شدن با خشم طبیعت منجمله آتشسوزی و بارشهای سیلآسا، به جای استفاده از پناهگاههای پوشالی و پوشانده شده از چوب درختان شروع به ساختن مکانی امن از سنگ نمود. اما انسان در ابتداییترین مراحل تکمیل زندگی با دید وسیعی که به پیرامون خود داشت متوجه شد تنها با استفاده از دستهای خود قادر به جابهجایی این سنگها نخواهد بود و با ساخت ابزاری شاید بسیار ابتدایی جهت حمل و نقل به این نیاز خود پاسخ گفت.
و طی گذر سالها کلوخ را جایگزین سنگ کرده و کمکم یاد گرفت که آنرا به صورت خشت خام درآورد و این ذهن خلاق در طی گذشت سالها آجر را جایگزین خشت خام نمود و تمدنهایی ایجاد کرد که تفاوت تکمل مغز انسان را نسبت به سایر موجودات بهصورت بدیهی آشکار ساخت.
با پیشرفت علمِ تکنولوژی بتن در قرن اخیر، انسان هوشمند توانست با ترکیب سه عنصر جادویی سنگدانه، سیمان و آب، ملات سیمان را با تغییرات اساسی به مادهای به نام بتن آماده تبدیل کند و صنعتیسازی را در ساختمانها و برجهای سر به فلک کشیده با بکارگیری بتن آماده که مناسبترین و بهصرفهترین روش تا امروز است شاهد باشیم و یکی از بهترین پاسخگوییها در برابر عوامل جوی و محیطی را از گذشته تا کنون یا به عبارتی دیگر از غارنشینی تا برجنشینی داشته باشیم.
انجام آزمایش بتن
سیر تکامل در هر پدیدهای به طور اتفاقی نبوده بلکه رسیدن به هر مرحله در این روند تکاملی با صدها آزمون و خطا بهدست آمده است که به طور بسیار مختصر در بالا به آن اشاره شده است. بدیهی است این دستاورد در صنعت ساخت و ساز نیز از این قاعده کلی پیروی کرده و در طی سالها با تغییرات شگرفی روبهرو بوده است. رسیدن به این تغییرات اساسی در مورد بتن نمیتواند با روشی جز انجام آزمایش بتن بدست آمده باشد، این آزمون در ابتدا توسط عوامل اجرای بتن به صورت چشمی و یا با کم کردن و افزودن اجزای سازنده بتن با سعی و خطای فراوان همراه بوده است که با همین روش به بتن مطلوب خود میرسیدند. صد البته قدمت سازههای بتنی خود گویای این مطلب میباشد. امروز نیز این روند ادامه دارد، چراکه کارگران و عوامل اجرا نقش بسیار اساسی در ساخت و ساز دارند.
با پیشرفت چشمگیر استفاده بتن در پروژههای عمرانی و ساختمانی و مطرح شدن علم بتن ساخت آزمایشگاه بتن بهصورت کارگاهی و در سطح وسیعتر بهنام آزمایشگاه مادر فنی مکانیک خاک در دنیای تک ساختی و انبوه ساختی امری الزامی گردید و بتن جزء لاینفک صنعت ساختمان شد. تمام مواد بدون استثنا از ترکیب دو یا چند ماده بهوجود میآیند که نقش اساسی در تعیین کیفیت محصول بهدست آمده دارند.
مراحل انجام آزمایش بتن
پس از آب که نقش اساسی در ساختمانسازی دارد و نه تنها ماده اصلی به حساب میآید بلکه میتواند به عنوان مخربترین عنصر نیز عمل نماید، بتن به عنوان پر مصرفترین ماده در صنعت ساختمان نیز از قاعده فوق پیروی میکند. پر واضح است که در آزمایش بتن تمام مواد موجود در آن که ـ ترکیبی است از مواد مختلف نظیر: سنگدانه، آب، سیمان و انواع افزودنیهای شیمیایی و هر یک در هر شرایط آب و هوایی خواص منحصر به فرد خود را دارا هستند ـ باید از لحاظ کیفی و تاثیر گذاری در مقاومت بتن مورد آزمون قرار گرفته و میزان بار و فشار وارده و عوامل محیطی موثر بر آنها نیز مشخص گردد تا بتن مرغوب و ایدهال که بتنی است با مقاومت مورد نیاز، کارایی بالا، مستحکم (پایا) و مقاوم در برابر عوامل خورنده با ترکیب نسبتهای دقیق مواد اولیه موجود در آب، بهدست آید و در عمل آزمایش بتن تنها محدود به بتن تازه و یا سخت شده نمیباشد بلکه روندی بسیار منطقی را طی خواهد نمود و بعد از اطمینان از PH آب مصرفی، از کارخانه تولید سنگدانه و سیمان شروع شده و در محل بتنریزی تمام نمیشود و میتواند تا سالها پس از اتمام پروژه از بتن مورد نظر نمونه برداری شده و مقاومت بتن در آن سازه مورد بررسی کارشناسی قرار گیرد.
از آنجا که بتن جزء پر مصرفترین مصالح ساختمانی در سازههای عمرانی طی چندین دهه اخیر قرار گرفته است در تمام قراردادهای عمرانی و ساختمانی آزمایش بتن نیز جزء مشخصات فنی قرارداد بهطور الزام مطرح شده است و مشخص کننده این خواهد بود که بتنی با کیفیت قابل قبول در سازه اجرا گردیده است و در آزمایشگاه محل تولید بتن آماده نتایج آزمون مواد اولیه نیز باید بهطور مستند موجود باشد. اهمیت آزمایش بتن تا به آنجا رسیده است که انبوه سازان، پیمانکاران و مهندسین در محل بتن ریزی، آزمایشگاه مستقل بتن را مستقر نمودهاند تا بر تمام مراحل اجرای بتن نظارت آزمایشگاهی نیز داشته باشند.
انواع آزمایش بتن
شاید اکنون در ذهن خوانند این پرسش مطرح شود که چند نوع آزمایشگاه برای انجام آزمایش بتن وجود دارد؟ در حقیقت یک نوع آزمایشگاه بتن بیشتر وجود ندارد که یا شامل انجام آزمونهای آزمایشگاهی از قبیل آزمون سیمان، سنگدانه، آب و در نهایت بتن می باشد و یا شامل آزمایشهای کارگاهی از جمله: نمونه گیری، روانی بتن، اندازه گیری دمای بتن تازه، وزن واحد حجم بتن و... که قوانین و ابزار خاص خود را هریک از این آزمونها دارا می باشد و این تستها برای مشخص نمودن نحوه رفتار بتن مورد نظر می باشد و تمام این آزمونها میتواند توسط یک آزمایشگاه مستقر در محل تولید بتن آماده که مجهز گردیده انجام شود.
بتن را باید مادهای جادویی دانست که به دلیل کارایی بالا به هر شکلی در میآید و کارایی آن به تغییر نسبت مواد اولیه بستگی دارد و این تغییرات هر چند اندک باشد منجر به تولید انواع بتن میگردد و با انجام آزمون، مقاومت بتن و همچنین نوع بتن اعلام شده را پس از بتن ریزی میتوان تایید کرد.
جمع بندی
با وجود کارایی بالای بتن از آن در صفر تا صد یک آسمانخراش یک سد و حتی پل های احداث شده بر روی بستر رودخانهها و دریاها استفاده میگردد و همانطور که در ابتدا به تفصیل اشاره شد بشر از بدو خلقت به دنبال مکانی امن جهت ادامه زندگی بوده و هنوز میباشد و کلیه تغییرات و تحولات در نحوه ساخت و ساز به سوی داشتن خانههایی امن در برابر سیل، طوفان، زلزله و ... بوده است و با تولید بتن آماده و پس از آن ابداع بتن مسلح و تولید انواع بتن به این مهم توانست دست یابد.
به خاطر اهمیت این موضوع و حفظ جان و امنیت انسان در برابر عوامل جوی و محیطی اداره استاندارد ایران نه تنها کلیه واحدهای بتنی را ملزم به استقرار آزمایشگاه در محل تولید بتن نموده است بلکه با توجه به گسترش ساخت و ساز و انبوهسازی آزمایشگاههای همکار اداره استاندارد نیز طی بازرسیهای دورهای مطابق با الزامات اداره استاندارد ایران بر نحوه تولید انواع بتن توسط واحدهای بتنی نظارت مستقیم دارد و همچنین مهندسین پروژههای بزرگ را ملزم به استقرار آزمایشگاه بتن در محل پروژه نمودهاند و علاوه بر آن تائیدیه آزمایشگاههای تحت نظر سازمان نظام مهندسی نیز باید توسط پیمانکاران به سازمان ارائه گردد. باید خاطر نشان کرد که عملکرد تمام این آزمایشگاهها بر طبق اصول و منابع الزام شده یکسان میباشد.
واحد تحقیق و توسعه شرکت پایهان بتن
هیچ موردی برای نمایش در این صفحه تعریف نشده است.